อุบัติเหตุในสถานประกอบกิจการส่วนใหญ่เกิดจากความผิดพลาดของคน ดังนั้นในการเลือกคนเข้ามาทำงานจึงมีความสำคัญและควรเลือกคนที่ตระหนักถึงความปลอดภัยในการทำงาน สาเหตุหลักๆของการเกิดอุบัติเหตุจากการทำงาน มี 3 สาเหตุได้แก่ 1) เกิดจากการกระทำของคนคิดเป็น88% 2) เกิดจากความผิดพลาดของอุปกรณ์เครื่องจักรคิดเป็น10% 3) เกิดจากสิ่งแวดล้อม โชคชะตาคิดเป็น2%เนื่องจากการเกิดอุบัติเหตุทำให้เกิดการสูญเสียอย่างมหาศาล จึงได้มีการนำกลยุทธ์ 4As มาใช้ในการสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยเพื่อช่วยลดการเกิดอุบัติเหตุ ซึ่งกลยุทธ์ 4As ประกอบด้วย

1) Awareness

หมายถึง ความตระหนักรู้ ซึ่งการสร้างความตระหนักสามารถทำได้ดังนี้จัดให้มีประชุมเป็นประจำเพื่อแลกเปลี่ยนและแก้ไขการเกิดปัญหาให้ทันท่วงทีสร้างความเชื่อมั่นและทราบสถานะของความเสี่ยงพนักงานมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นพัฒนาระบบการป้องกันไม่ให้เกิดความเสี่ยงในขั้นตอนต่อไปหรือแผนกงานอื่นๆมีกิจกรรมส่งเสริมความตระหนักในเรื่องความปลอดภัยอยู่เสมอให้ความรู้และอบรมแก่พนักงานพนักงานเข้าใจในบทบาทและมีจิตสำนึกอยู่เสมอพนักงานได้รับการฝึกให้เกิดความชำนาญในการทำงานใช้ทุกโอกาสให้พนักงานตระหนักถึงความปลอดภัย เช่น พูดเรื่องความปลอดภัยในการประชุมแถวก่อนเริ่มงาน รวมถึงนโยบายของบริษัทต้องจริงจังทบทวน ทดสอบความรู้ความชำนาญ โดยจัดทำเป็นมาตรฐานหรือรายงานของสถานประกอบกิจการ

2) Attention

หมายถึง การเพิ่มช่องทางการรับรู้สื่อด้านความปลอดภัยต่างๆ เช่น ทางตา ทางการได้ยิน ทางกาย เป็นต้น

3) Action

หมายถึง การกระตุ้นการปฏิบัติด้านความปลอดภัย สาเหตุที่ทำให้พนักงานไม่เห็นความสำคัญของความปลอดภัยได้แก่ ไม่ทราบถึงอันตราย ไม่ทราบถึงผลลัพธ์ของเหตุการณ์อันตรายที่ส่งผลต่อการได้รับบาดเจ็บหรือพิการ และไม่มีความรู้ที่เพียงพอกลยุทธ์ที่ใช้ในการกระตุ้นการปฏิบัติงานให้เกิดความปลอดภัยได้แก่ใช้ความผิดพลาดในการทำงานเป็นบทเรียนเป็นตัวอย่างที่ดีให้เพื่อนร่วมงานให้ความช่วยเหลือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเพื่อนร่วมงานอย่างตรงไปตรงมาให้ความใส่ใจกับงานหรือกิจกรรมที่ทำลงมือปฏิบัติทันทีเมื่อเจอความเสี่ยงหรือปัญหา

4) Attitude

หมายถึง การเสริมสร้างทัศนคติในเชิงบวก โดยให้ความสำคัญ ให้เวลา ให้ความรับผิดชอบ ทำในสิ่งที่ถูกต้อง และทราบถึงจุดบอดหรือจุดเสี่ยง

ดังนั้น การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยเป็นเรื่องที่สำคัญจำเป็นต้องเน้นทุกพฤติกรรมของคนและที่สำคัญต้องไม่มีการประนอมหรือยอมความใดๆทั้งสิ้น

ข้อมูลจากการสัมมนาวิชาการงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัยแห่งชาติ ครั้งที่ ๓๓

กลยุทธ์ 4As สู่วัฒนธรรมความปลอดภัย

โดยวิทยากร

• นายณัฏฐ์พัฒน์ ปัตตายะโก รองประธานสภาองค์การลูกจ้างแรงงานแห่งประเทศไทย
  
  
• นายจรินทร์     งาดีสงวนงาม  เลขาธิการสภาองค์การนายจ้าง กรเกษตรธุรกิจ อุตสาหกรรมไทย